Elizabeth Gaskell

Biedroneczka

Elizabeth Stevenson Gaskell urodziła się w Chelsea (Londyn) w 1810 r. Jej matka wyczerpana urodzeniem ośmiorga dzieci, z których tylko dwoje przeżyło, zmarła 13 miesięcy później. Ojciec Elizabeth, William Stevenson, był unitarianinem, ale musiał zrezygnować z kaznodziejstwa, by stać się Strażnikiem Dokumentów (Keeper of the treasury records). Był człowiekiem uzdolnionym, duszpasterzem, próbował być farmerem i rozwijał w sobie zdolności jako szanowany pisarz, publikujący w wielu dziennikach. Nie mogąc wychowywać córki sam, Stevenson wysłał ją do ciotki Hannah Lamb, która mieszkała w Knutford, w Cheshire. Tam Elizabeth wzrastała w cichej atmosferze staromodnego prowincjonalnego miasteczka, blisko Sandlebridge Farm, gdzie żył jej dziadek i gdzie ją odwiedzali inni krewni z rodziny matki.

Po lekcjach w domu, które zawierały francuski i naukę tańca, Elizabeth została wysłana w wieku 12 lat do szkoły sióstr Byerley w Barford, w 1824 r. szkoła została przeniesiona do Stratford-on-Avon. Nauka była na wysokim poziomie (łacina, francuski i włoski były standardowe w programie) i liberalna w poglądach. Elizabeth spędziła pięć lat w otoczeniu, które cudownie odpowiadało jej upodobaniom, inteligencji i miłości do kraju. Opuszczając szkołę w 1827 r. była utalentowaną – zgodnie ze słowami jej przyjaciół i artystów – pełną życia i atrakcyjną młodą kobietą. Wróciła do Knutsford, ale zniknięcie jej starszego brata (John Stevenson popłynął z East India Company) skłoniło ją do powrotu do Londynu do ojca. Pisarka dała później wyraz poczuciu straty w postaci młodego Petera w „Cranford” i Fryderyka w „North & South”.

Jej ojciec ożenił się ponownie i kiedy Elizabeth poznała swoją macochę poczuła do niej raczej antypatię (portret matki przyrodniej, niezrównanej Pani Gibson w „Wives and Daughters" jest z pewnością odbiciem wrażeń samej Gaskell).

Daleki krewny, William Turner, unitarny duszpasterz w Newscastle, poprosił Elisabeth, by zamieszkała razem z jego rodziną. Przekonania religijne i działalność charytatywna Turnera bardzo wpłynęła na Elisabeth. Kiedy Elizabeth odwiedziła córkę Turnera, która mieszkała w Manchesterze, poznała tam Wiliama Gaskella, duszpasterza lokalnego kościoła unitarnego. Szybko zaprzyjaźnili się, a 30 sierpnia 1832 roku się pobrali.

Wielu parafian Williama Gaskella było robotnikami w fabrykach włókienniczych i Elisabeth została głęboko wstrząśnięta ubóstwem, które widziała w Manchesterze. Pani Gaskell, tak jak jej mąż, poświęciła się działalności charytatywnej w tym mieście. W swojej twórczości próbowała pokazać problemy ludzi mieszkających w przemysłowych miastach.

Po śmierci w 1845 r. dziewięciomiesięcznego syna, William Gaskell, aby przynieść żonie ulgę w strapieniu, zachęcił ją do pracy pisarskiej i Elizabeth zaczęła pisać swoją pierwszą powieść.
“Mary Barton: opowieść o życiu Manchesteru” została opublikowana anonimowo 25 sierpnia 1848 r. Jej bohaterowie wywodzą się z klasy robotniczej, a sama powieść porusza tak kluczowe społeczne kwestie jak: miejska bieda, czartyzm i powstające związki zawodowe. Powieść Gaskell zaszokowała wiktoriańskie społeczeństwo. Ale była podziwiana przez innych pisarzy takich jak Charles Dickens, Wiliam Thackeray, John Ruskin, Charles Kingsley i Thomas Carlyle. Na Dickensie wywarła tak duże wrażenie, że namówił Gaskell do zamieszczania w odcinkach jej następnej powieści: „Cranford” w jego dzienniku „Household Word” (1851-1853).

Inne powieści napisane przez Gaskell to: „Ruth” (1853), „North & South” (1855) i „Sylwia`s Lovers” (1863). W książkach Gaskell wyrażała głębokie współczucie dla biedoty i sugerowała potrzebę społecznych reform w szerokim zakresie. Napisała także świętną biografię Charlotte Bronte.

Elizabeth Gaskell zmarła w wieku 55 lat, w 1865 r.

Elenaa

Od dawna już chcę przeczytać 'Północ-Południe', aktualnie poluję na tą książkę Wink